Các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra một chất chiết xuất từ thực vật nhắm mục tiêu vào các vùng điều hòa glucose của não bị viêm ở bệnh nhân tiểu đường loại 2, giúp cải thiện lượng đường trong máu. Những phát hiện này mở ra cánh cửa cho một phương pháp điều trị tự nhiên mới cho căn bệnh này.
Bệnh tiểu đường loại 2 (T2D) ảnh hưởng đến cách cơ thể sử dụng glucose (đường) để tạo năng lượng. Nó gây ra bởi sự kết hợp giữa insulin không hiệu quả và không đủ insulin. T2D thường có thể phòng ngừa được bằng cách giải quyết các yếu tố rủi ro như cân nặng, tập thể dục và chế độ ăn uống. Chẩn đoán sớm bệnh là rất quan trọng để ngăn ngừa hoặc trì hoãn sự tiến triển của nó.
Tiền tiểu đường là khi lượng đường trong máu cao nhưng không đủ cao để được coi là T2D và cho thấy khả năng dung nạp glucose bị suy giảm. Nó thường biểu hiện với các triệu chứng nhẹ có thể không được chú ý và tiền tiểu đường có khả năng phát triển thành T2D nếu không can thiệp ngay.
T2D được xem là dạng bệnh tiểu đường phổ biến hơn, chiếm khoảng 98% chẩn đoán bệnh tiểu đường toàn cầu do vậy căn bệnh này phải được điều trị sớm và hiệu quả.
Giờ đây, các nhà nghiên cứu tại Đại học Otago, New Zealand, đã phát hiện ra một chất chiết xuất từ thực vật tác động lên vùng điều hòa glucose của não giúp cải thiện quá trình điều hòa lượng đường trong máu ở bệnh nhân tiểu đường loại 2.
Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng tình trạng viêm vùng dưới đồi đóng vai trò chính trong việc dẫn đến tình trạng kháng insulin, một dấu hiệu đặc trưng của bệnh T2D.
Từ nghiên cứu trước đây trên chuột, các nhà nghiên cứu đã biết rằng butein, một hợp chất có nguồn gốc từ thực vật, tạo ra tác dụng giảm glucose và nhạy cảm với insulin rõ rệt ở chuột béo phì và chuột không dung nạp glucose bằng cách giảm viêm ở vùng dưới đồi. Họ quyết định khám phá xem liệu chất chiết xuất lấy từ cánh hoa thược dược (Dahlia pinnata), một nguồn butein đã biết, có thể được khai thác như một phương pháp điều trị mới cho bệnh tiểu đường và T2D ở người hay không.
Sau khi có được chiết xuất từ cánh hoa thược dược, các nhà nghiên cứu đã thử nghiệm nó với các liều lượng khác nhau trên những con chuột được cho ăn chế độ ăn nhiều chất béo (HFD) để xem liệu nó có ảnh hưởng đến khả năng dung nạp glucose hay không. Liều dùng bằng đường uống một giờ trước khi thực hiện xét nghiệm dung nạp glucose. Họ phát hiện ra rằng liều lượng 10 mg/kg trọng lượng cơ thể giúp cải thiện khả năng dung nạp glucose và độ nhạy insulin ở những con chuột được cho ăn HFD. Chiết xuất không ảnh hưởng đến lượng đường trong máu ở những con chuột đối chứng khỏe mạnh được cho ăn chế độ ăn ít chất béo.
Để kiểm tra xem hiệu quả có thể được duy trì hay không, các nhà nghiên cứu đã điều trị cho những con chuột ăn chế độ HFD bằng chiết xuất thược dược hàng ngày trong 5 tuần. Những con chuột ăn HFD được điều trị lâu dài bằng chiết xuất cho thấy khả năng dung nạp glucose được cải thiện so với những con chuột không nhận được chiết xuất. Kiểm tra gan của những con chuột, các nhà nghiên cứu không tìm thấy dấu hiệu nhiễm độc.
Họ lưu ý rằng, ngoài butein, chiết xuất thược dược còn chứa hai hợp chất khác là isoliquiritigenin và sulfuretin. Trong khi isoliquiritigenin và sulfuretin đơn lẻ, hoặc kết hợp cả hai, tương đối không hiệu quả trong việc cải thiện khả năng dung nạp glucose, họ nhận thấy rằng, khi kết hợp lại, ba hợp chất này đã tạo ra sự cải thiện đáng kể.
Sau khi chứng minh tác dụng của chiết xuất cây thược dược ở chuột, các nhà nghiên cứu đã thử nghiệm nó trong một thử nghiệm “lần đầu tiên ở người“.
Tiến hành một thử nghiệm ngẫu nhiên có kiểm soát với 13 người tham gia mắc bệnh tiểu đường hoặc T2D, họ phát hiện ra rằng chiết xuất thược dược cải thiện khả năng dung nạp glucose ở những người tham gia mắc cả hai bệnh. Ở những người phù hợp với tiêu chí chẩn đoán T2D của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), liều 60 mg/m2 tạo ra tác dụng hạ đường huyết rõ rệt hơn, cho thấy rằng chiết xuất có tác dụng gia tăng đối với những người đã tiến triển từ tiền tiểu đường đến T2D. Kết quả xét nghiệm máu trước điều trị để phân tích chức năng gan, chức năng thận và sức khỏe tổng thể không khác biệt sau khi điều trị bằng chiết xuất.
Alexander Tups, tác giả của nghiên cứu cho biết: “Suy giảm khả năng điều chỉnh lượng đường trong máu là một tình trạng suy nhược ảnh hưởng đến hàng triệu người trên thế giới. Tôi hy vọng và tôi thực sự tin rằng kết quả nghiên cứu chuyên sâu của chúng tôi sẽ mang lại lợi ích cho những người mắc phải tình trạng này”.
Các nhà nghiên cứu đang làm việc với các bên liên quan bên ngoài để đưa chất bổ sung chiết xuất thược dược tự nhiên ra thị trường.
Nghiên cứu được công bố trên tạp chí Life Metabolism.
P.T.T (NASATI), theo https://newatlas.com/medical/dahlia-plant-extract-stabilizes-type-2-diabetic-blood-sugar-levels/, 10/7/2023