Hiện nay ung thư ác tính là một trong những nguyên nhân gây suy giảm chất lượng cuộc sống và dẫn đến tử vong cho con người, trong đó ung thư gan là một căn bệnh rất phổ biến trên thế giới và có xu hướng ngày càng gia tăng với khoảng 500,000 ca bệnh được phát hiện mới mỗi năm, đây là một căn bệnh rất nguy hiểm nếu không phát hiện sớm và điều trị kịp thời sẽ dẫn đến tử vong rất nhanh.
Trong khoảng vài chục năm gần đây, nhiều đồng vị phóng xạ đã được nghiên cứu điều chế trên lò phản ứng hạt nhân kéo theo nhiều loại dược chất phóng xạ mới ra đời phục vụ cho nhu cầu chẩn đoán và điều trị các loại bệnh ung thư ngày càng gia tăng, kết hợp với sự phát triển của khoa học công nghệ về các thiết bị máy móc hiện đại dùng cho chụp hình chẩn đoán như SPECT, PET-CT làm cho ngành sản xuất dược chất phóng xạ và nghành y học hạt nhân ngày càng có vai trò quan trọng trong lĩnh vực y dược hiện đại ngày nay.
Phương pháp điều trị nhắm đích dùng các đồng vị phát tia β có thời gian bán rã, năng lượng và khoảng chạy phù hợp để tiêu diệt các tế bào ung thư mà không làm ảnh hưởng đến các tế bào lành xung quanh là phương pháp điều trị tiên tiến nhất hiện nay.
Trong số các nguyên tố đất hiếm 166Ho là đồng vị đáp ứng được tiêu chí trên tốt nhất khi đánh dấu với Chitosan dùng để điều trị bệnh ung thư gan đặc biệt là ung thư biểu mô tế bào gan cho kết quả rất tốt.
Chitosan được nghiên hiện nay được nghiên cứu ứng dụng trong nhiều lĩnh vực như: thực phẩm, sinh học, xử lý nước, y dược… và đã được nghiên cứu các đặc tính sinh học không gây độc hại cho khi đưa vào cơ thể con người.
Việc nghiên cứu và điều chế các dược chất phóng xạ trong nước để theo kịp xu hướng phát triển chung của thế giới, đáp ứng nhu cầu sử dụng và giảm chi phí điều trị cho bệnh nhân trong nước, đó là mục tiêu của nghành hạt nhân và cũng là một trong những nhiệm vụ của Trung tâm Nghiên cứu và Điều chế Đồng vị phóng xạ, Viện Nghiên cứu hạt nhân. Chính vì lý do này mà chúng tôi mở đề tài “Nghiên cứu điều chế Chế Phẩm 166Ho-Chitosan định hướng trong điều trị ung thư gan” nhằm tận dung ưu thế là đồng vị phóng xạ 166Ho có thể điều chế ngay tại lò phản ứng hạt nhân Đà Lạt không phải nhập khẩu từ nước ngoài, nếu nhập khẩu từ nước ngoài thì lúc về trong nước sẽ đội giá thành lên rất cao do thời gian bán ra của 166Ho là 26,8 giờ nên sẽ bị hao hụt đáng kể, do đó ta có thể chủ động được nguồn phóng xạ để đánh dấu là một lợi thế đáng kể để giảm chi phí nghiên cứu điều chế chế phẩm 166Ho-Chitosan trong nước.
Sau thời gian nghiên cứu, đề tài đã thu được những kết quả như sau:
Đồng vị phóng xạ Ho-166 được điều chế tại lò phản ứng hạt nhân Đà Lạt từ bia 165Ho(NO3)3 có độ giàu 100%, dùng để nghiên cứu đánh dấu với Chitosan để điều chế chế phẩm 166Ho-Chitosan, qua quá trình nghiên cứu đề tài đã đạt được kết quả sau:
1) Đã điều chế đồng vị phóng xạ Ho-166 có độ sạch hạt nhân ≥99%, độ sạch hóa phóng xạ≥98% và hoạt độ riêng 100mCi/mg đủ dùng trong nghiên cứu điều chế đánh dấu.
2) Đã đưa ra được quy trình điều chế dược chất phóng xạ 166Ho-Chitosan, có hiệu suất đánh dấu và độ sạch hóa phóng xạ >95% trong các điều kiện là: tại nhiệt độ phòng, pH=3, thời gian đánh dấu 30 phút , hàm lượng chitosan ≥30mg.
3) Chế phẩm 166Ho-Chitosan đạt các chỉ tiêu cơ bản về dược chất phóng xạ có độ sạch hóa phóng xạ ≥98%, độ vô khuẩn và nội độc tố vi khuẩn đạt TCCS.
Có thể tìm đọc báo cáo kết quả nghiên cứu (mã số 13776/2017) tại Cục Thông tin KHCNQG
N.T.T (NASATI)