Trong sự nghiệp phát triển công nghiệp, ngành công nghệ hàn đóng vai trò quan trọng trong việc chế tạo các kết cấu thép bằng hàn cho các ngành công nghiệp mũi nhọn như ngành dầu khí, hóa dầu, công nghiệp đóng tàu, giao thông, chế tạo máy, lắp máy, thủy điện, nhiệt điện,… Để nâng cao năng suất và chất lượng các kết cấu hàn, ngày càng ứng dụng nhiều phương pháp hàn tiên tiến có mức độ cơ giới hóa, tự động hóa cao, trong đó phải kể đến phương pháp hàn tự động dưới lớp thuốc để hàn những đường hàn dài ở tư thế hàn bằng, hàn ngang và mối hàn góc trong các kết cấu hàn lớn và yêu cầu chất lượng cao.
Thông qua các công trình và kết quả đánh giá về tình hình nghiên cứu ngoài nước và trong nước về công nghệ sản xuất thuốc hàn thiêu kết và một số loại thuốc hàn thiêu kết tiêu biểu và phổ biến để hàn tự động dưới lớp thuốc các kết cấu thép cacbon thấp và thép hợp kim thấp, ta có thể thấy rằng phạm vi và xu hưởng ứng dụng thuốc hàn thiêu kết để tăng năng suất và chất lượng trong ngành chế tạo cơ khí ngày càng phát triển.
Một số công trình đã nghiên cứu trƣớc đây của các tác giả Việt Nam còn chƣa đi sâu vào bản chất thuốc hàn, đối tƣợng nghiên cứu chỉ giới hạn với thuốc hàn hệ axit và ôxyt nhôm – rutil. Kết quả nghiên cứu chỉ mới được coi là các thử nghiệm ban đầu trong điều kiện phòng thí nghiệm, chưa được triển khai ứng dụng đại trà trong thực tiễn.
Vì vậy nhóm Đề tài đã đặt ra mục tiêu là thực hiện việc nghiên cứu công nghệ sản xuất thuốc hàn thiêu kết và một số loại thuốc hàn thiêu kết tiêu biểu và phổ biến để hàn tự động dưới lớp thuốc các kết cấu thép cacbon thấp và thép hợp kim thấp.
Trường Đại học Bách Khoa Hà Nội là Cơ quan chủ trì cùng phối hợp với Chủ nhiệm đề tài là TS. Vũ Huy Lân cùng thực hiện Đề tài “Nghiên cứu sản xuất thuốc hàn thiêu kết bằng nguyên vật liệu trong nước để hàn tự động dưới lớp thuốc các kết cấu thép cacbon thấp và thép hợp kim thấp”.
Qua thời gian nghiên cứu, đề tài đã thu được những kết quả như sau:
– Phương pháp nghiên cứu có nhiều điểm mới, vừa đảm bảo các chỉ tiêu kỹ thuật và tính kinh tế cho mỗi mảng và sau đó được kết hợp lại. Đây là mẫu hình cơ bản để nghiên cứu thành phần mẻ liệu thuốc hàn.
– Các kết quả nghiên cứu ở mỗi phần đối với mỗi loại thuốc hàn có hệ số bazơ khác nhau đã đóng góp bổ sung về ảnh hưởng của các nhóm chất đến các chỉ tiêu quan trọng của thuốc hàn như tính công nghệ hàn, hiệu quả hợp kim hóa và tinh luyện kim loại mối hàn,… đối với thuốc hàn thiêu kết có hệ bazơ từ thấp đến cao (B = 1,1÷2,8).
– Các kết quả và phương pháp nghiên cứu từ đề tài này có ý nghĩa quan trọng về lý thuyết và thực tiễn trong lĩnh vực nghiên cứu và sản xuất vật liệu hàn.
– Đã xây dựng được quy trình sản xuất thuốc hàn thiêu kết trên cơ sở nền tạo xỉ từ các chất chính (CaO+MgO), Al2O3, CaF2, TiO2,… trong nhiều nguồn nguyên liệu trong nước.
Những ưu điểm của các sản phẩm thuộc đề tài:
Về thiết kế và quy trình công nghệ chế tạo thiết bị sản xuất thuốc hàn
Sản phẩm dạng I của đề tài là các thiết bị chủ yếu trong dây chuyên sản xuất thuốc hàn gốm và thiêu kết. Bộ quy trình công nghệ chế tạo này đã đƣợc kiểm chứng trên thực tế, nhận được các thiết bị với tính năng yêu cầu đề ra. Đây là các thiết bị với quy mô sản xuất thử nghiệm trong phòng thí nghiệm, công suất chưa lớn, nhưng là các thiết bị lần đầu Việt Nam tự thiết kế và chế tạo. Sản phẩm của đề tài đạt được độ chính xác cần thiết và có tính khả thi cao.
Về đơn thuốc hàn thiêu kết
Sản phẩm dạng I của đề tài là 3 thành phần mẻ liệu đơn thuốc hàn thiêu kết hệ bazơ thấp đến bazơ cao. Các thuốc hàn nghiên cứu được đáp ứng tốt các thiêu chí đề ra về tính công nghệ hàn, thành phần hóa học và cơ tính mối hàn. Các loại thuốc hàn sản phẩm của đề tài đạt được độ chất lượng cao có thể ứng dụng để hàn các vật liệu và kết cấu hàn theo yêu cầu.
Về quy trình công nghệ sản xuất thuốc hàn thiêu kết
Sản phẩm dạng II của đề tài là quy trình công nghệ sản xuất thuốc hàn thiêu kết. Quy trình công nghệ được xây dựng hoàn chỉnh, đã sản xuất thử nghiệm thuốc hàn và kiểm tra mẫu hàn cho kết quả ổn định đáp ứng yêu cầu để ra về độ hạt, kích thƣớc, độ ẩm thuốc hàn,… Sản phẩm có tính khả thi cao, có thể ứng dụng vào sản xuất thử nghiệm.
Có thể tìm đọc báo cáo kết quả nghiên cứu (mã số 12076/2016) tại Cục Thông tin KH&CN Quốc gia.
Đ.T.V (NASATI)