Ảnh: Đất canh tác bị ngập nước như kịch bản ở Bắc Dakota, sẽ phổ biến hơn vào cuối thế kỷ này do kích thước của các lỗ lớn trong đất giảm do biển đổi khí hậu
Đất dưới chân chúng ta không phải là thứ đầu tiên xuất hiện trong đầu khi mọi người nghĩ đến tác động của biến đổi khí hậu. Tuy nhiên, nghiên cứu của một nhóm các nhà khoa học tại trường Đại học California dự báo kích thước của các lỗ lớn trong đất giảm do biến đổi khí hậu, có thể làm tăng chu trình nước và góp phần gây lũ quét và xói mòn đất vào cuối thế kỷ 21.
Trong báo cáo công bố trên tạp chí Nature, các nhà khoa học đã nghiên cứu tác động của biến đổi khí hậu đến số lượng các lỗ lớn trong đất. Các lỗ này có đường kính hơn 0,08 mm, cho phép nước được hấp thụ dễ dàng vào đất ở xung quanh, nơi nước có thể được sử dụng bởi thực vật, vận chuyển chất dinh dưỡng và cuối cùng quay trở lại tầng nước ngầm dưới lòng đất.
Daniel Hirmas, phó giáo sư tại khoa Khoa học môi trường và là trưởng nhóm nghiên cứu cho rằng: “Vấn đề quan trọng là dự báo phản ứng của các lỗ lớn trong đất với biến đổi khí hậu vì vai trò của nó trong chu trình nước và cuối cùng là tác động đến tình trạng thiếu nước, an ninh lương thực, sức khỏe của con người và mất đa dạng sinh học”.
Sử dụng cơ sở dữ liệu lớn về đất được thu thập trong hơn 50 năm qua trên khắp lục địa Hoa Kỳ kết hợp với dữ liệu khí quyển từ một mạng lưới các trạm quan trắc thời tiết, các nhà nghiên cứu đã xem xét những thay đổi trong các lỗ lớn dưới đất qua gradient về lượng mưa, nhiệt độ và độ ẩm. Kết quả cho thấy các lỗ lớn này trong điều kiện khí hậu khô hạn có thể mở rộng hơn so với điều kiện khí hậu ẩm ướt và những thay đổi liên quan đến khí hậu trong các lỗ lớn dưới đất diễn ra trong thời gian ngắn hơn so với ước tính trước đây.
Sau đó, các nhà nghiên cứu đã sử dụng dự báo khí hậu vào cuối thế kỷ 21 để dự đoán sự gia tăng độ ẩm trong giai đoạn 2080-2100 sẽ làm giảm kích thước của các lỗ lớn dưới đất tại hầu hết các vùng của Hoa Kỳ (ngoại trừ đồng bằng ven biển phía nam, bao gồm Alabama và Louisiana). Hậu quả là lượng nước ngấm xuống đất ít hơn, dòng chảy bề mặt và xói mòn nhiều hơn và lũ quét xuất hiện phổ biến hơn.
PGS. Hirmas cho biết: “Đây là nghiên cứu đầu tiên cho thấy sự phát triển của các lỗ lớn dưới đất bị ảnh hưởng bởi khí hậu trong những khoảng thời gian ngắn. Nghiên cứu củng cố giả thuyết cho rằng biến đổi khí hậu sẽ tăng cường chu trình nước. Kết quả nghiên cứu của chúng tôi cho thấy các lỗ lớn dưới đất cần được kết hợp vào các mô hình khí hậu toàn cầu để hiểu rõ hơn về chu trình nước, dự đoán những thay đổi và chuẩn bị ứng phó trong tương lai“.
P.T.T (NASATI), theo https://phys.org/news/2018-09-climate-induced-soil-erosion.html#jCp,