Một nghiên cứu mới đã cho thấy mối liên hệ mật thiết giữa mất ngủ và sự tích tụ amyloid-beta – peptide có liên quan đến bệnh Alzheimer. Đây là nghiên cứu đầu tiên đánh giá rõ sự tăng amyloid-beta ở các khu vực cụ thể trên não bộ của con người chỉ sau một giấc ngủ không đủ vào ban đêm.

Trong nghiên cứu, có 20 tình nguyện viên khỏe mạnh tham gia và được đo nồng độ tinh bột amyloid beta trong cơ thể bằng cách sử dụng phương pháp chụp hình cắt lớp phát positron (PET) với các xét nghiệm lặp lại sau khi các đối tượng trải qua một đêm mất ngủ. Kết quả cho thấy tăng đáng kể hàm lượng amyloid-beta trong não sau một đêm ngủ không ngon giấc, với sự gia tăng đặc biệt quan sát thấy ở hai vùng não hồi hải mã (hippocampus) và vùng dưới đồi (thalamus) liên quan đến sự xuất hiện của bệnh Alzheimer.

Nghiên cứu này được thực hiện bởi các nhà khoa học đến từ Viện Y tế Quốc gia ở Hoa Kỳ vào đầu năm 2018, cho thấy mối tương quan trực tiếp giữa giấc ngủ bị gián đoạn và tích tụ tinh bột amyloid-beta ở những người trung niên khỏe mạnh.

Có những hạn chế đáng kể đối với việc diễn giải kết quả của nghiên cứu này. Trong khi sự hình thành các mảng bám amyloid-beta trong não chắc chắn là một trong những quan sát bệnh lý rõ rệt được thấy ở những người bị bệnh Alzheimer, nhưng không rõ liệu khi tích tụ amyloid-beta trong một thời gian dài có thực sự liên quan đến giấc ngủ và dẫn đến các chứng bệnh liên quan đến sa sút trí tuệ. Nhóm nghiên cứu đã chỉ ra hành động của giấc ngủ có tác dụng làm tăng amyloid-beta trong não, do đó không chắc chắn liệu những giai đoạn ngắn này sẽ giảm dần sau khi có giấc ngủ đêm ngon.

Doug Brown – Giám đốc Chính sách và Nghiên cứu tại Hiệp hội Alzheimer, cũng lưu ý rằng, mặc dù đây là một nghiên cứu hấp dẫn, nhưng chưa cung cấp đầy đủ bằng chứng về mối liên hệ giữa thiếu ngủ và chứng sa sút trí tuệ. Một số nghiên cứu trước đây cho thấy rằng beta amyloid được tạo ra khi chúng ta thiếu ngủ, và những kết quả trước đây cho thấy giấc ngủ có thể làm cho não có cơ hội giải phóng khối u của amyloid beta, cần thêm những nghiên cứu sâu hơn nữa để làm rõ vấn đề này.

Sau đó, các nhà khoa học đã đưa một giả thuyết thu hút khác trong nghiên cứu mới này đó là sự liên quan giữa sự gia tăng những tích tụ của amyloid-beta với tâm trạng âm tính sau khi thiếu ngủ. Họ cho rằng vùng não hồi hải mã và vùng dưới đồi đã được chứng minh là có vai trò chính trong rối loạn tâm trạng bất thường và sự gia tăng amyloid-beta sau khi ngủ có thể giải thích những thay đổi tâm trạng cấp tính này. Những gì chúng ta có thể chắc chắn ở giai đoạn này đó là giấc ngủ là một quá trình quan trọng, và khi bị gián đoạn nó có thể dẫn đến một số triệu chứng tiêu cực đáng kể, cả về thể chất lẫn tâm lý. Giấc ngủ là điều cơ bản cho chức năng não, tuy nhiên việc thiếu ngủ, hoặc gián đoạn, đóng vai trò chính trong sự phát triển của chứng mất trí nhớ.

Đ.T.V (NASATI), theo https://newatlas.com/sleep-deprivation-amyloid-alzheimers-dementia/54119/, 10/4/2017