Những em bé gặp phải tình trạng nồng độ oxy thấp trong bụng mẹ do các biến chứng thai kỳ thường phát triển thành bệnh tim khi trưởng thành. Trong nghiên cứu, các nhà khoa học đã lấy cừu ra để thử nghiệm và phát hiện ra chất oxy hóa chuyên biệt được gọi MitoQ có thể ngăn ngừa bệnh tim khi mới khởi phát. Kết quả nghiên cứu được công bố trên tạp chí Science Advances.
Di truyền và sự tương tác của chúng với các yếu tố nguy cơ trong lối sống như hút thuốc và béo phì, đóng vai trò trong việc xác định nguy cơ mắc bệnh tim ở người lớn. Nhưng cũng có bằng chứng chắc chắn rằng môi trường trải qua trong những giai đoạn phát triển nhạy cảm của thai nhi ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe tim mạch lâu dài- quá trình được gọi là ‘lập trình phát triển’.
Thiếu oxy trong tử cung, được gọi là tình trạng thiếu oxy thai kỳ mãn tính là một trong những biến chứng phổ biến nhất trong thai kỳ của con người. Trong một quá trình được gọi là “mất cân bằng oxy hóa”, lượng oxy thấp đến thai nhi đang phát triển có thể gây tổn thương tim và mạch máu của thai nhi. Tình trạng thiếu oxy của thai nhi có thể được chẩn đoán khi siêu âm trong thai kỳ cho thấy em bé phát triển không bình thường.
Giáo sư Dino Giussani từ Khoa Sinh lý, Phát triển và Khoa học Thần kinh của Đại học Cambridge, người đứng đầu cuộc nghiên cứu cho biết: “Nhiều người có thể dễ mắc bệnh tim khi trưởng thành do lượng oxy họ nhận được trong bụng mẹ thấp. Bằng cách cung cấp chất bổ sung chất chống oxy hóa nhắm mục tiêu ty lạp thể có chứa ATP và các enzyme liên quan đến các hoạt động chuyển hóa tế bào (mitochondria) cụ thể cho những bà mẹ có thai kỳ phức tạp do thiếu oxy bào thai, và chúng tôi có thể ngăn chặn điều này”.
Tình trạng thiếu oxy mãn tính thường dẫn đến nhiều biến chứng của thai kỳ. Nó có thể được gây ra bởi một số tình trạng bao gồm tiền sản giật, nhiễm trùng nhau thai, tiểu đường thai kỳ hoặc béo phì ở mẹ.
Mất cân bằng oxy hóa phần lớn bắt nguồn từ ty thể của tế bào. Để nhắm mục tiêu vào ty thể, nhóm nghiên cứu đã sử dụng MitoQ, được phát triển bởi Giáo sư Mike Murphy và các đồng nghiệp của ông tại Đại học Cambridge. MitoQ tích lũy có chọn lọc trong ty thể, nơi nó hoạt động để giảm mất cân bằng oxy hóa.
Sau khi xác định được tính an toàn của phương pháp điều trị, các nhà nghiên cứu đã tiêm MitoQ cho cừu mang thai trong điều kiện oxy thấp. Họ phát hiện ra rằng liệu pháp ty thể bảo vệ chống lại sự hạn chế phát triển của bào thai và huyết áp cao ở con cái khi trưởng thành. Sử dụng phôi gà, họ cũng chỉ ra rằng MitoQ bảo vệ chống lại stress oxy hóa có nguồn gốc từ ty thể.
MitoQ đã được sử dụng trong một số thử nghiệm trên người, ví dụ như nó đã được chứng minh là làm giảm tăng huyết áp ở những người lớn tuổi. Thật thú vị khi thấy tiềm năng sử dụng MitoQ để điều trị cho em bé trong thời kỳ mang thai có vấn đề và ngăn ngừa các vấn đề phát sinh sau này trong cuộc sống. Giáo sư Murphy, người cũng tham gia nghiên cứu, cho biết vẫn còn một chặng đường dài trước khi điều này có thể được sử dụng bởi các bà mẹ mang thai, nhưng công trình của chúng tôi chỉ ra những khả năng mới cho các phương pháp điều trị mới.
Đây là lần đầu tiên MitoQ được thử nghiệm khi mang thai cừu. Cừu là loài động vật có sự phát triển tim mạch tương tự như trẻ sơ sinh, giống con người hơn chuột thí nghiệm và chuột nhắt. Phôi gà cũng được sử dụng để cô lập tác động trực tiếp của liệu pháp MitoQ lên tim phôi mà không phụ thuộc vào bất kỳ ảnh hưởng nào đến mẹ hoặc nhau thai.
Giáo sư James Leiper, Phó Giám đốc Y khoa tại Quỹ Tim mạch Anh cho biết: “Sức khỏe tim mạch của chúng ta bị ảnh hưởng bởi những lựa chọn lối sống mà chúng ta thực hiện khi trưởng thành, nhưng cũng có thể được bắt nguồn từ những điều kiện mà chúng ta đã trải qua khi phát triển trong bụng mẹ“.
Ông nói thêm: “Nghiên cứu này cho thấy một cách hợp lý để giảm nguy cơ cao huyết áp trong tương lai và hậu quả là bệnh tim ở trẻ sơ sinh mang thai phức tạp. Hiện cần nghiên cứu thêm để chuyển những phát hiện này từ động vật sang người và xác định thời điểm phát triển hiệu quả nhất. để cung cấp chất bổ sung MitoQ cho trẻ sơ sinh ‘có nguy cơ’, cho dù đó là một điểm cụ thể trong khi mang thai hay ngay sau khi sinh. Vượt qua rào cản tiếp theo này sẽ cho phép nó được thử nghiệm trong các thử nghiệm lâm sàng”.
Đ.T.V (NASATI), theo https://medicalxpress.com/news/2020-08-heart-disease-
birth.html